Wat is dyslexie?

Dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig probleem met het aanleren en/of vlot toepassen van het lezen en/of spellen op woordniveau. Dyslexie is een ernstig leesprobleem. Niet elk leesprobleem is een vorm van dyslexie. Of en wanneer er sprake is van dyslexie hangt af van de achterstand en de hardnekkigheid.

Lezen

Dyslectische kinderen gaan veel langzamer vooruit bij het leren lezen. Ze hebben vaak moeite om de letters te leren en van spellend lezen tot het lezen van hele woorden te komen (spellend lezen). Het kind kan ook proberen om toch vlot te lezen, maar omdat het die snelheid eigenlijk niet aankan, komen er vaak leesfouten (radend lezen).

Spellen

Bij het spellen duurt het vaak lang voordat de juiste letters (of lettercombinaties) goed gekoppeld worden aan de klanken waaruit een woord bestaat. Het is een misvatting dat het omdraaien van letters, bijv. de /b/ en /d/ kenmerkend is voor dyslexie. Veel kinderen doen dat in het begin, alleen bij dyslectische kinderen duurt het vaak langer voor dat een kind de beginfase van het spellen helemaal beheerst.

De rol van de logopedist

Logopedisten kunnen een rol spelen bij het signaleren en behandelen van lees- en spellingproblemen. Veel logopedisten die lees- en spellingproblemen behandelen, hebben hiervoor aanvullende cursussen gedaan of een speciale opleiding tot dyslexiespecialist gevolgd. De behandeling gaat altijd in nauw overleg met school.

Signaleren van dyslexie

groep 1 – 2: In deze groepen kun je nog niet spreken van lees- en spellingproblemen, de kinderen leren nu nog niet lezen en schrijven. Er kunnen wel bepaalde signalen, risicofactoren zijn, waardoor de lees- en spellingontwikkeling in groep 3 en hoger misschien moeizaam zal verlopen: Risicofactoren:

  • spraak – en/of taalproblemen
  • dyslexie in de familie
  • moeite met het leren van namen of kleuren
  • moeite hebben met rijmen en het onthouden van versjes en gedichtjes
  • woordvindingsproblemen
  • moeite hebben met taalspelletjes die voorbereiden op het lezen en spellen.

De behandeling bestaat uit op speelse wijze de taalvaardigheid die nodig is voor lezen en spellen te verbeteren en het aanleren in spelvorm van een aantal letters. Kenmerken van lees- en spellingproblemen in groep 3:

  • moeite met het aanleren van de letters
  • moeite met het “plakken” van letters tot woorden
  • woorden letter voor letter blijven lezen: spellend lezen
  • woorden in redelijk tempo lezen, maar met veel fouten: radend lezen
  • problemen met het horen van verschillen in klanken of woorden, bijv. duur-deur

De behandeling richt zich op hetgeen dat moeilijk is voor het betreffende kind, dit kan het aanleren van letters zijn, het plakken van letters tot woorden of nauwkeurig lezen. Kenmerken van lees- en spellingproblemen in groep 4 -8:

  • traag lezen, spellend blijven lezen
  • lezen met veel fouten
  • een hekel hebben aan lezen
  • veel spellingfouten maken

De behandeling richt zich direct op het lees- of spellingprobleem: vloeiender lezen voor de spellende lezer, nauwkeuriger lezen voor de radende lezer, oefenen van de spelling op het niveau van het kind. Het kan nodig zijn om in samenspraak met school aanpassingen te organiseren: leesmaatje, voorleesapparaat, computer.